Interview The Gaia Hypothesis

De Gaia-hypothese werd geformuleerd in 1969 door wetenschappers James Lovelock en Lynn Margulis. Ze stelt de aarde voor als een zelfregulerend systeem, waarin alle leven en materie onlosmakelijk verbonden zijn. Als we allemaal onderdeel zijn van hetzelfde systeem, misschien kunnen we andere delen dan vragen hoe het verder moet met ons?

Lindertje Mans transformeert in een diepzeevis, een ruimtesonde en een menselijke cel in een poging om zich verbonden te voelen met de gehele planeet. Een sensuele muzikale trip met met meeslepende synthpop songs, betoverende kostuums en onverwachte transformaties. Een muzikaal, visueel en emotioneel spektakel.  Over leven, dood, vissen, sterren, Elon Musk, eenzaamheid en verbinding.

• VAN 3 NOVEMBER t/m 18 JANUARI TE ZIEN IN THEATERS DOOR HEEL HET LAND

Hoe is je fascinatie voor The Gaia Hypothesis en het idee voor de voorstelling ontstaan?
“Het idee is eigenlijk ontstaan in coronatijd. Ik gleed toen in een soort klimaatdepressie en dacht; hoe kan je als weldenkend mens nog perspectief hebben, als je realistisch bent over hoe de wereld ervoor staat? Hoe moet je daarmee omgaan? Toen stuitte ik op de Gaia Hypothese. In eerste instantie vond ik het vooral een héél cool woord, maar naarmate ik er meer over las, vond ik het een interessante metafoor; de hele aarde zien als één organisme en te bedenken dat alles met elkaar samenwerkt. Het gaf niet direct een oplossing maar hielp mij wel om op een nieuwe manier naar mijn plek in de wereld te kijken.

Toen wetenschapper James Lovelock -samen met zijn collega Lynn Margulis- eind jaren 60 de Gaia Hypothese introduceerde werd het met heel veel scepsis ontvangen. De academische wereld vond het ‘zweverig hippie gedoe’. Nu staat de kern de hypothese aan de basis van de moderne klimaatwetenschap. We hebben inmiddels wel begrepen dat de mens niet superieur is aan andere wezens op aarde, dat we echt niet bóven het systeem staan. Het denken vanuit het perspectief van andere wezens leidt daarom tot andere ideeën, zelfs over onze eigen positie op aarde.”

Die andere wezens of vormen zijn in jouw performance onder meer een diepzeevis, ruimtesonde en menselijke cel geworden…
“Ja, ik heb lang nagedacht: Hoe ga ik nou een vis spelen? Hoe ga ik transformeren naar een cel? Maar ik geloof wel dat het proces heel zinvol was: het is heel goed voor een mens om te oefenen zich te verplaatsen in een ander wezen, hoe beperkt we daar ook in zijn.

Ik vind het heel leuk om personages te maken die geen mens zijn: van een relaxte diepzeevis en een eenzame en wanhopige spaceshuttle tot een oprecht lieflijke cel. Het gaf heel veel mogelijkheden voor muziek, kostuums, beweging en stem. Ik ben ook blij dat het binnen het ‘serieuze’ concept juist goed gelukt is om het ook entertainend en grappig te houden, dingen zonder humor vind ik niet leuk.”

Je werkt hier voor muziek en kostuums (opnieuw) met Roald van Oosten en Anne-Rixt Gast? Hoe was dat proces?
“Ik wilde na TECH: The Life And Death Of A Sex Robot heel graag weer samenwerken met Roald. Het was te gek om samen met hem verschillende werelden vorm te geven: hoe klinkt onze onderwaterwereld, wat hoor je in space en hoe klinkt het als je binnenin je eigen lichaam duikt? Ook met Anne Rixt heb ik eerder samengewerkt. Zij kwam na een lange tijd in het buitenland precies terug naar Nederland – dit moest zo zijn, dacht ik toen. De kostuums zijn zo ontzettend fantasierijk geworden. Ze zorgen voor een echte transformatie, maar zijn tegelijkertijd ook fashion en drag en dat past weer heel goed bij deze voorstelling die eigenlijk een popconcert is.”

Zitten er naast het actuele onderwerp rondom klimaat nog andere belangrijke (persoonlijke) vraagstukken in deze voorstelling?
“Het gaat uiteindelijk voor mij ook over de vraag of je jezelf wilt voortplanten, of je een familie wilt stichten uit je eigen vlees. Dat onderwerp speelt natuurlijk ook voor veel mensen. Ik ben zelf ook een vrouw van halverwege de 30, dus dat is in mijn leven ook aanwezig. Dit is een manier om te onderzoeken welke andere manieren er zijn om je verbonden te voelen.”

Wat kan het publiek verwachten?
“Ik hoop dat het publiek een gevoel van verbondenheid ervaart. Dat ze op een bepaald niveau het gevoel hebben dat ze familie zijn van alles op aarde, ook al voel je jezelf als mens soms eenzaam. Dat je net als een grassprietje deel uitmaakt van het systeem. Als je dit echt doorvoelt denk ik dat je daardoor ook zin krijgt om voor de planeet te zorgen. Dat je voelt dat dat moet. We willen niet uitsterven, we willen erop blijven leven.

Lovelock zelf vond dat trouwens ook. Hij heeft zijn  hypothese gedurende de tijd nog aangepast. Eerst stelde hij dat door de samenhang van alles op de planeet, de balans altijd bewaard zou blijven en leven voor mensen altijd mogelijk zou zijn op aarde. Later is hij hiervan teruggekomen: door hoe de mens de aarde de afgelopen jaren heeft veranderd, gelooft hij nu niet meer dat die balans op die manier altijd behouden zal blijven. We zijn dus als mens zelf verantwoordelijk voor onze invloed op het systeem”

—————————————-
Door Maayke Grootscholten

Dit interview kan voor publiciteitsdoeleinden rechtenvrij gebruikt worden.