Wat schreef de pers over De Onaantastbaren ?
-
Trouw 28 Mar 2024 Hoe onschendbaar is de diplomatenvrouw?
HOE ONSCHENDBAAR IS DE DIPLOMATENVROUW
door Hanny AlkemaEen Amerikaanse rijdt in de buurt van Londen een negentienjarige motorrijder dood. Zij reed aan de verkeerde kant van de weg. Gevalletje-duidelijk, zou je zeggen. Het pakt iets anders uit. Zij blijkt een diplomatenvrouw, die kort na het ongeval naar Amerika terugkeert. Zich beroepend op haar onschendbaarheid.
Het is ook nog eens waargebeurd. De namen van slachtoffer en schuldige, Harry Dunn en Anne Sacoolas, spelen, drie jaar nadien, in de Engels-Amerikaanse betrekkingen nog steeds een rol in een even complexe als intrigerende politiek-diplomatieke kwestie.
Theatrale lading
Typisch een kolfje naar de hand van Firma MES. Net als vijf jaar geleden al in Rishi, over een noodlottig schietincident, is het theatercollectief er meester in schijnbaar simpele gebeurtenissen in een breder perspectief te plaatsen. Niet door met feiten te wapperen, maar door er een theatrale lading aan te geven die de toeschouwer dwingt verder te kijken en door te denken.Op een kleine speelvloer met rondom wat kleurige attributen heeft De Onaantastbaren bewust een wat dubbelzinnige vorm. Het wordt in de proloog gepresenteerd als casus met het publiek in de rol van jury. De volgende scènes doen meer aan sketches uit een revue denken. Niet omdat ze zo komisch zijn, maar door een flinke laag ironie, die vooral het ongemak van verschillende betrokkenen met hun rol in de affaire accentueert. Dat, behalve Anne als centrale figuur, alle andere personages als (opzichtig verklede) typetjes worden gespeeld, draagt daar ook aan bij.
Emoties zijn niet het onderwerp. Het gaat juist om het fenomeen immuniteit versus menselijke verhoudingen. Dankzij schrijver Jibbe Willems krijgt dat gelaagdheid door een combi van verschillende invalshoeken met banaliteiten.
Steeds schrijnender
Veelzeggend is een stressvolle verhandeling over het belang van de onafhankelijkheid van de diplomaat. Dat deze zich aan de regels van het gastland moet houden, natuurlijk, maar even voorstelbaar is dat, in dit geval, zendstaat VS zegt: ‘Get out before de pleuris breekt uit.’ Oftewel, is zij teruggekeerd of teruggeroepen en wie bepaalt de mate van onschendbaarheid? De staat of de persoon? In relatie tot sommige gevallen in onze Tweede Kamer is dat meteen een doordenkertje.De Onaantastbaren heeft, ondersteund door een slagwerker, een geweldig tempo. De haast van iedereen en alles om een oplossing voor een al onoplosbaar gemaakt probleem te vinden is voelbaar. De ironie daarvan wordt almaar schrijnender. Zeker in een – fictief – gesprek van de ouders met Anne.
Lees hier de hele recensie van de Trouw.
-
Theaterkrant 28 Mar 2024 Schuld, boete, gewetenswroeging in ‘Netflix-theaterdocu’SCHULD, BOETE EN GEWETENSWROEGING IN NETFLIX-ACHTIGE THEATERDOCU”door Sem Anne van Dijk
Drie jaar geleden reed Anne Sacoolas, partner van een Amerikaans diplomaat, niet ver van Londen, dronken de negentienjarige Harry Dun dood. Ze reed aan de verkeerde kant van de weg. Sacoolas vlucht na het incident onder het mom van diplomatieke onschendbaarheid naar de VS en wordt nooit vervolgd. Firma MES zorgt ervoor dat je nooit meer een blik kunt werpen op dikke BMW’s met witte kentekenplaten. De onaantastbaren is een Netflix-documentaire op het toneel.
De voorstelling vangt aan met een nauwkeurige ontleding van een fatale botsing. De geluiden, de smaak van ijzer in de mond en het merkwaardige feit dat de pijn, zowel fysiek als mentaal, pas later komt. De tekst die Jibbe Willems in samenwerking met Firma MES schreef, opent beklemmend, fragmentarisch en zeer zintuiglijk. Daarnaast wordt de wetenschap erbij gehaald, zoals de wetten van Newton: een object in rust, blijft in rust, een object in beweging, blijft in beweging.
Dan komt Anne Sacoolas (Roos Eijmers) met een disclaimer: alle overpeinzingen, dialogen en interne monologen zijn aannames. Op z’n best educated guesses, in het slechtste geval laster. Hier neemt het Haagse gezelschap een interessante afslag. Had het publiek moeten verwachten dat de makers de ervaringen van Sacoolas uit eerste hand heeft vernomen? En in het geval wij als publiek niet doorhadden dat de gaten in het documentaire theater zijn opgevuld met fictie, rijst meteen de vraag: maakt dat uit?
Zo speelt Firma MES in de voorstelling vaker met het gegeven dat zij niet willen pretenderen de waarheid in pacht te hebben. Meer dan eens wordt door een personage of speler benoemd dat dat wat zij spelen in werkelijkheid niet is gebeurd.
Ondertussen dendert de voorstelling door. Verschillende stemmen doen hun zegje over de zaak van de diplomatenvrouw. Met een paar kledingwissels (kleurrijk vormgegeven kostuums van Marja Bennenbroek) veranderen Lindertje Mans en Daan van Dijsseldonk geregeld in talking heads van overheidsapparaten. Met ingewikkelde slagzinnen en formuleringen – iets wat Dichter des Vaderlands Lieke Marsman ’taalmonsters’ zou kunnen noemen – verdedigen zij de kwestie van diplomatieke onschendbaarheid.
Het is namelijk niet zo dat diplomaten en hun familie hun onschendbaarheid zomaar kunnen inleveren. Alleen overheden kunnen besluiten of een delict ernstig genoeg is om de beschermbubbel te doorbreken. Sacoolas wil misschien wel boeten voor haar daad, maar Amerika verkiest de sterke relaties met het Verenigd Koninkrijk boven dat van een mogelijke, rechtvaardige veroordeling. Een dramatische dubbelheid die Eijmers als de door schuldgevoel getergde Sacoolas imposant neerzet.
Bijna alle scènes in De onaantastbaren worden voorzien van muziek, uitgevoerd door slagwerker Mervyn Groot. Helaas heeft de live percussie in de voorstelling vrijwel geen andere functie dan louter achtergrondmuziek. Het voert misschien hier en daar de spanning wat op, maar daar blijft het bij. Op een gegeven moment is het meer een irritatiefactor, dan een verrijking van het drama. Een xylofoon dwars door de ontroerende slotscène tussen Sacoolas en de ouders van de verongelukte Harry in, is werkelijk zonde.
Want het is juist de laatste scène die bij het verlaten van de zaal het meest beklijft. Sacoolas probeert uit wanhoop een sprankje begrip te veinzen uit twee van verdriet uit elkaar spattende ouders (Lindertje Mans als moeder gaat door merg een been). De ouders willen maar één ding: gerechtigheid. Niemand krijgt wat ‘ie wil. Het is een spel met alleen maar verliezers. ‘Er is geen catharsis’, roept de moeder. ‘Er is alleen, nog meer, nog meer, nog meer niets.’
-
Scènes 28 Mar 2024 Knappe combinatie van fictie en werkelijkheid
KNAPPE COMBINATIE VAN FICTIE EN WERKELIJKHEID
door Léonie Sanders“Het geluid van een ongeluk is doffer dan ik dacht.” We worden meteen het verhaal ingezogen. In 2019 werd de 19-jarige Harry Dunn in Engeland doodgereden door Anne Sacoolas, partner van een Amerikaanse diplomaat, die na het incident dankzij haar diplomatieke paspoort naar Amerika kon vluchten.
De woorden en zinnen, ondersteund door een live gemaakte soundtrack, klinken bijna als spoken word: fijn ritmisch en met in elk uitgesproken woord urgentie. Actrice Roos Eijmers trekt ons mee in Anne’s shock en paniek, als deze zich beseft dat ze aan de verkeerde kant van de weg reed en dus schuldig is. Het verhaal laat je knap slingeren tussen sympathie voor Sacoolas en onbegrip voor het bestaan van haar onschendbare situatie.
In een korte disclaimer stapt Eijmers even uit het verhaal en maakt duidelijk dat De Onaantastbaren weliswaar gebaseerd is op het echt gebeurde ongeluk, maar verder ontsproten is aan de fantasie. Er is niet werkelijk bekend wat de gedachten en gevoelens van Sacoolas en van de ouders van het slachtoffer – die tot op de dag van vandaag strijden voor gerechtigheid – zijn. Het sterke aan de voorstelling is onder meer de combinatie tussen het volledig mee kunnen gaan met het verhaal en tegelijkertijd een inkijkje bieden in en verschillende perspectieven geven op de wereld van diplomaten. Zo wordt in een komisch verpakte diplomatenmeeting – met sterk, uitvergroot spel van Daan van Dijsseldonk en Lindertje Mans – uit de doeken gedaan wat de reden is van hun onschendbaarheid. Van alle drie acteurs is het spel van hoog niveau en ze houden de aandacht de complete tachtig minuten stevig vast. Dat komt ook door de tekst die Jibbe Willems samen met Firma MES maakte en de vlotte regie van Thomas Schoots.
Daarbij worden ze geholpen door muzikant Mervyn Groot, die live op het toneel de hele voorstelling muziek maakt. Het lijkt bij hem wel een ambacht: met onder andere een xylofoon, elektrische apparaten, glazen en een grote trom brengt hij steeds opnieuw een muzikale extra laag aan, waardoor de verschillende scènes telkens een andere sfeer krijgen. De ene keer onheilspellend, de andere keer opzwepend. Een genot om naar te luisteren én te kijken. Aan het slot, in een fictieve ontmoeting tussen de ouders van Harry Dunn en Sacoolas, wordt het nog even ontroerend. De Onaantastbaren is een knappe combinatie van fictie, relevante informatie en realiteit.
-
De Telegraaf 28 Mar 2024 Denkbeeldige reconstructie van diplomatenrel
DENKBEELDIGE RECONSTRUCTIE VAN DIPLOMATENREL
door Esther KleuverTot op de dag van vandaag hebben de ouders van Harry Dunn geen gerechtigheid gekregen voor de dood van hun zoon. De 19-jarige Dunn kwam op 27 augustus 2019 met zijn motor in het Engelse Croughton frontaal in botsing met de auto van Anne Sacoolas, de vrouw van een Amerikaanse diplomaat.
Sacoolas bleek aan de verkeerde kant van de weg te hebben gereden en hoewel zij in eerste instantie haar verantwoording leek te nemen, vertrok zij niet veel later met een privévliegtuig naar de Verenigde Staten onder het mom van diplomatieke onschendbaarheid. Hoewel dit wettelijk zo geregeld is sinds het Verdrag van Wenen in 1961, kwamen de diplomatieke betrekkingen tussen de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk door het voorval flink onder druk te staan.
Firma MES is samen met tekstschrijver Jibbe Willems in alle vrijheid en met een vette disclaimer met de feiten aan de haal gegaan om een theatrale, denkbeeldige reconstructie te maken. Want wat zou zoiets met de betrokkenen kunnen hebben gedaan? En hoe zit dat met alle diplomatieke, internationale belangen die er spelen? In De onaantastbaren wordt de situatie vanuit diverse perspectieven belicht.
Terwijl Anne Sacoolas (overtuigend gespeeld door Roos Eijmers) terug probeert te halen wat er tijdens het ongeluk precies gebeurde, zorgt slagwerker Mervyn Groot samen met Daan van Dijsseldonk en Lindertje Mans voor een ijzingwekkend geluidsdecor. Maar ook de discussie met haar echtgenoot over boetedoening biedt een interessant, hoewel hypothetisch, inkijkje. De ontmoeting met Harry’s ouders – die in werkelijkheid nooit heeft plaatsgevonden – is eveneens sterk. Maar er komen zeker ook minder relevante scènes voorbij.
Een mooie balans tussen drama en humor houdt De onaantastbaren weliswaar van begin tot eind boeiend, maar het had inhoudelijk best iets scherper aangezet mogen worden.
-
De Volkskrant 28 Mar 2024 Intrigerend toneel door aandachtige regie en bezwerende tekst
Lees hier de hele recensie van de Volkskrant.